خودآموز عملی IBM SPSS 26

خودآموز IBM SPSS 26: یک رویکرد عملی

گردآوری و تدوین: گروه ترجمه تخصصی آمار و محاسبات

گروه ترجمه کتاب های فنی مهندسی انتشارات ترجمک

در کتاب حاضر استفاده از بسته نرم افزاری IBM SPSS برای تجزیه و تحلیل داده ها آموزش داده می شود و در ۲ بخش و ۱۱ فصل کلیات تعریف متغیر، وارد کردن داده ها، کار با خروجی برنامه و سفارشی سازی آموزش داده شده است. این کتاب به همت گروه ترجمه تخصصی کتاب های فنی مهندسی ترجمک – دپارتمان آمار و محاسبات گردآوری و تدوین شده است.

خودآموز IBM SPSS 26

پیشرفت های فناوری مزایا و معایب زیادی به همراه داشته است. از مزایای پیشرفت فناوری می توان دسترسی آسان به کامپیوتر و امکانات لازم برای تحقیقات اشاره کرد. امروزه ادامه تحصیل در مقاطع عالی تحصیلات تکمیلی راحت تر شده است و پذیرش مقاطع تحصیلی کارشناسی ارشد و دکتری حرفه ای و تخصصی زیاد شده است.

یکی از پیش نیازهای موفقیت در دوره های تحصیلات تکمیلی، صرفنظر از مقطع و رشته تحصیلی، تسلط بر تجزیه و تحلیل آماری داده ها می باشد. رشته های تحصیلی مختلف با توجه به نیاز خود و همچنین با توجه به طرح تحقیق و نوع داده های جمع آوری شده، از نرم افزارهای تجزیه و تحلیل آماری متنوعی از قبیل نرم افزارهای SPSS، nView، STATA، R، mini-Tab و غیره استفاده می کنند.

یکی از مرسوم ترین بسته های نرم افزاری مورد استفاده برای تجزیه و تحلیل داده های پایان نامه و طرح های تحقیقاتی، نرم افزار IBM SPSS می باشد که در زمان نگارش این کتاب نسخه ۲۷ آن به روز است. تجزیه و تحلیل آماری هر نوع داده ای با وارد کردن و پاکسازی و تخلیص داده ها شروع می شود.

در این کتاب طریقه تعریف متغیرها و وارد کردن داده ها، پاکسازی و خلاصه کردن نتایج داده های جمع آوری شده بحث شده است. تلاش شده است که در عین مختصر و ساده بودن محتوا، موضوع هر فصل به طور کامل پوشش داده شود.

مخاطبان این کتاب اساتید، محققان و دانشجویان کلیه مقاطع تحصیلی است. محتوای کتاب براساس راهنمای ارائه شده توسط شرکت IBM برای نسخه ۲۶ نرم افزار SPSS تهیه شده است اما برای کلیه نسخه های تحت ویندوز SPSS از ورژن ۱۶ تا ۲۷ قابل استفاده است و بخش های بحث شده در طول زمان تغییر زیادی نداشته است.

مقدمه ای بر SPSS

SPSS یک بسته نرم افزاری برای تجزیه و تحلیل آماری داده ها است. این نرم افزار ابتدای امر برای علوم اجتماعی تهیه شد، از اینرو سرنام بسته آماری برای علوم اجتماعی یا همان SPSS را روی آن گذاشتند (SPSS از سرنام کلمات Statistical Package for the Social Science تشکیل شده است). اما امروزه از این نرم افزار در مطالعات علمی متنوعی استفاده می شود. در این فصل به معرفی نرم افزار و طریقه وارد کردن و ذخیره کردن داده ها در آن می پردازیم. شما بایستی ابتدا نسخه در دسترس برنامه را روی کامپیوتر خود نصب کنید.

زمانی که برنامه را باز می کنید، ویرایشگر داده برنامه (SPSS Data Editor) ظاهر می شود. منوهای برنامه همانند سایر برنامه های ویندوز بوده و با کلیک بر هر منو، تعدادی دستور ظاهر می شود. منوی فایل برای ایجاد سند جدید، ذخیره سند جاری، پرینت و غیره است. منوی ادیت همانند سایر برنامه ها شامل فرمان های کپی، چسباندن و درج کردن و یافتن است. منوی آنالیز در این برنامه اختصاصی بوده و شامل فرمان های مربوط به روش های آماری است. منوی گراف برای رسم نمودار بوده و منوی ویندوز چیدمان پنجره ها و ابزارهای برنامه را مشخص می کند.

پنجره ویرایشگر داده برنامه همانند صفحه گسترده اکسل است. این پنجره از دو برگه تشکیل شده است که یکی برگه Data View و دیگری برگه Variable view است و در گوشه سمت چپ پایین صفحه نمایش در دسترس است.

پنجره ویرایشگر داده از چندین سطر و ستون تشکیل شده است. سطرها نمایانگر هر یک از نمونه ها (هر یک از داده ها) و ستون ها نمایانگر متغیرها هستند. یک خانه در این پنجره شامل تقاطع یک مقدار و یک متغیر است. برای نمونه در سطرها مشخصات فردی نمونه ها و در ستون ها متغیرها نوشته می شوند. مثلا خانه اول سطر پنجم شامل اندازه قد نمونه شماره پنج است.

همزمان با پنجره ویرایشگر داده، پنجره خروجی برنامه (Output Window) نیز باز می شود که آماره ها و گزارشات حاصل از تجزیه و تحلیل داده ها و نمودارهای ترسیم شده را نمایش می دهد. در ادامه به چگونگی وارد کردن داده ها در ویرایشگر برنامه پرداخته می شود.

زمانی که برنامه SPSS را باز می کنید، پنجره ویرایشگر داده به طور خودکار باز می شود. خانه فعال جدول ورود داده دارای حاشیه های تیره و پررنگ است، و هر داده ای که وارد شود، در این خانه قرار می گیرد. با استفاده از کلیدهای نشانگر صفحه کلید (چپ، راست، بالا، پایین) می توانید در داخل این جدول حرکت کنید یا روی خانه مورد نظر خود با ماوس کلیک چپ کنید.

فهرست مندرجات کتاب آموزش IBM SPSS 26

• بخش 1 – آموزش مقدماتی
• فصل یک – مقدمه ای بر SPSS
• فصل دو – خلاصه کردن داده ها
• فصل سه – جداول متقاطع
• فصل چهار – رسم نمودار
• فصل پنج – کار با خروجی برنامه
• بخش ۲: آموزش سطح میانه
• فصل یک – ظاهر جداول
• فصل دو – صدور خروجی برنامه
• فصل سه – کار با دستورها
• فصل چهار – ویرایش مقادیر داده
• فصل پنج – صرفه جویی در وقت
• فصل شش – سفارشی کردن برنامه