روش های ترجمه عمومی و ترجمه تخصصی

ترجمه فنی چیست؟ ترجمه عمومی چیست؟ تفاوت ترجمه تخصصی و ترجمه عمومی در چیست؟ کدام روش ها و اقدامات ترجمه فنی در مقابل ترجمه عمومی بهتر است؟ در این مقاله نتایج یک مطالعه مقایسه ای بر روی روش ها و اقدامات ترجمه فنی در مقابل ترجمه عمومی گزارش شده است.

روش ها و اقدامات ترجمه فنی در مقابل ترجمه عمومی: یک مطالعه مقایسه ای

وقتی صحبت از تقسیم بندی ترجمه است، ترجمه متون در سطح کلان به دو نوع ترجمه عمومی و ترجمه تخصصی تقسیم می شود. بعضی از مولفان و صاحبنظران آن را به ترجمه استاندارد و ترجمه فنی تقسیم بندی می کنند. اما برای هر یک از متون عمومی و متون تخصصی، چه روش های ترجمه و اقداماتی نیاز است؟

چکیده مطالعه مقایسه روش های ترجمه متون عمومی در مقابل فنی

این مقاله یک مطالعه مقایسه ای را گزارش می کند که هدف آن روشن کردن انواع مختلف رویکردها به اقدامات ترجمه و روش های ترجمه متون براساس دو معیار اصلی است: نوع متن (متن عمومی/تحت لفظی در مقابل متن تخصصی یا فنی) و رشته دانشگاهی مترجم (مترجم عمومی در مقابل مترجم حرفه ای تخصصی).

فرضیه اول مطالعه این است که دانشجویان رشته های فنی و مهندسی در مواجهه با تکالیف ترجمه و ترجمه متون، ترجمه متون فنی و تخصصی را نسبت به ترجمه متون عمومی ترجیح می دهند و عملکرد بهتری در ترجمه متون تخصصی در مقایسه با متون عمومی دارند.

همچنین دانشجویان رشته های علوم انسانی (بخصوص رشته های زبان و مترجمی) نیز در ترجمه متون عمومی و ترجمه تحت لفظی عملکرد بهتری نسبت به ترجمه متون تخصصی دارند.

در این مطالعه از دانشجویان دانشکده فنی و مهندسی استفاده شده، نامه های ارسالی برای ترجمه و تفسیر نمونه ها از آنها مقایسه شده و نشانگر الگوهای متفاوتی در رویکرد به ترجمه است.

مقدمه

رویکردهای متفاوت به اقدامات مترجم براساس دو معیار اصلی مشخص شده است: نوع متن (عمومی در مقابل تخصصی) و رشته تخصصی مترجم. ترجمه متون کاری پیچیده و ذهنی است و فراتر از فعالیت های ذهنی ساده ای چون پیدا کردن معادل کلمات در یک زبان خارجی است.

ماهیت متن به وضوح از اهمیت خاصی برخوردار است. بین متون فنی و زبان عمومی یا محاوره ای تفاوت معناداری وجود دارد. ترجمه های فنی (تخصصی) بخاطر چالش هایی که مترجم با آنها مواجه می شود از محبوبیت بیشتری برخوردار هستند. دانشجویان معتقد بودند که ویژگی های خاصی از متون تخصصی وجود دارد که روی شیوه ترجمه متن تاثیر داشته و آن را مطلوب تر می کند.

بنابراین سبک نگارش تخصصی مورد استفاده در تولید محتوای غیر محاوره ای و عملی به شیوه ای است که در رشته ها یا حوزه های تخصصی مثل علوم، فناوری، مراقبت بهداشتی، بازرگانی و تجارت، مدیریت و توریسم استفاده دارد. اینگونه متون دارای ترمینولوژی و مفاهیم خاص خود است که اغلب از فرمت های متداول رشته تخصصی تبعیت می کند.

نیاز به متخصصان ترجمه با توسعه دنیای مدرن و فناوری اطلاعات افزایش یافته است. وظیفه مترجمان نیز به همین منوال تغییر کرده است و به شغلی پیچیده تر و با چالش های نوین تبدیل شده است. متون و محتوای تازه تری برای ترجمه ایجاد شده است و تحولات اجتماعی نیز به تحول رشته و تخصص مترجمی منجر شده است.

نتیجه گیری

در حالی که تفاوت بین انواع مختلف متونی که ترجمه می شوند از اهمیت بالایی برخوردار است و گزینه های خاص در انتخاب روش کار را ایجاب کرده و به ابزارهای منبع مناسب نیاز دارند، پروفایل حرفه ای مترجمان نیز در انجام انواع تخصصی ترجمه اهمیت دارد.

تست انجام شده بر روی دانشجویان رشته های تخصصی مختلف دانشگاه که به صورت انجام ترجمه متون تخصصی و عمومی انجام شد، ثابت کرد که موفقیت و کامیابی دانشجویان و مدرسان زبان در ترجمه متون تخصصی بیشتر است. این آزمایش ثابت کرد که زمینه تحصیلی مترجم روی رویکرد وی به ترجمه و همچنین انتخاب روش ترجمه و منابع مورد نیاز برای انجام ترجمه تاثیر دارد.

منبع

Dana Rus et al. / Procedia Manufacturing 22 (2018) 840–۸۴۷. (Dana R. and Harpa E. (2017). Technical vs. general translation practices and methods: a comparative study, 11th International Conference Interdisciplinarity in Engineering, INTER-ENG 2017, 5-6 October 2017, Tirgu-Mures, Romania).