در چشم انداز و دیدگاه ما نسبت به دانش و ارتباطات پزشکی، آن را نوعی فعالیت اجتماعی فرض می کنیم، بنابراین هم تحت تأثیر بستر وسیع اجتماعی و فرهنگی که در آن اتفاق می افتد است و هم روی آن بستر اجتماعی و فرهنگی تأثیر می گذارد. به عنوان مثال، متون ارائه شده در زیر را که در مورد بی اشتهایی عصبی است و با در نظر داشتن مخاطبان مختلف منتشر شده است را مقایسه کنید:
مخاطب دانشگاهی
منبع: راسل ، جرالد اف. (۱۹۸۲) “بی اشتهایی عصبی(Anorexia Nervosa)، در وینگاردن، جیمز بی. و لوید اچ. اسمیت (ادیتور)، کتاب مرجع پزشکی سسیل (چاپ ۱۶) (۲)، فیلادلفیا، انتشارات بین المللی ساندرز، ۱۳۷۹٫
تعریف: بی اشتهایی عصبی یا Anorexia nervosa یک بیماری بلند مدت است که عمدتا دختران جوان را بعد از بلوغ تحت تأثیر قرار می دهد. مشخصه این بیماری کاهش وزن شدید است که در اثر خود القایی، آمنوره و بیماری روانشناختی خاص ایجاد می شود (…).
اتیولوژی: علت بی اشتهایی عصبی ناشناخته است. چیز زیادی در مورد جنبه های ژنتیکی آن شناخته شده نیست: مرگ و میر در بین خواهران بیماران بیشتر است (۶/۶ درصد)، و همخوانی این بیماری در دوقلوهای یکسان توصیف شده است، اما این مشاهدات با توجه به یکسان بودن محیط منزل و زندگی قابل توجیه است (…) شیوع ممکن است در گروههای در معرض خطر بالاتر باشد: یکی از هر ۲۵۰ نفر دختر ۱۶ ساله سن مدرسه و بالاتر در انگلستان (Crisp et al) (…)
مخاطب حرفه ای
منبع: کاسترو جی. ای.، جیلا جی. پیگ، اس. رودریگز و چی تورو (۲۰۰۴) «پیشگوهای بستری مجدد پس از بازیافت کامل وزن در نوجوانان مبتلا به بی اشتهایی عصبی» ، مجله بین المللی اختلالات خوردن، ژوئیه، ۳۶ (۱) ): ۲۲-۳۰٫
پیشگوهای بستری مجدد پس از بهبود کلی وزن در نوجوانان مبتلا به بی اشتهایی عصبی
هدف: مطالعه حاضر به تجزیه و تحلیل متغیرهای مرتبط با بستری شدن مجدد نوجوانان مبتلا به بی اشتهایی عصبی پس از بهبود وزن کلی پرداخته است. روش کار: صد و یک بیمار که برای اولین بار در بیمارستان بستری شده، در محدوده سنی ۱۱-۱۹ سال بودند تا ۱۲ ماه پس از ترخیص مورد پیگیری قرار گرفتند. نتایج: بیست و پنج نفر (۲۴٫۸ درصد) پس از بازیابی کامل وزن نیاز به بستری مجدد داشتند و ۷۶ نفر (۷۵٫۲ درصد) نیاز نداشتند. طول مدت بیماری، کاهش وزن، شاخص توده بدنی در اولین بستری شدن و اختلال کلی تصویر از بدن در دو گروه مشابه بود (…)
مخاطب جریان خاص
منبع: ANAD (انجمن ملی بی اشتهایی مرضی و اختلالات همراه)
به انجمن ملی بی اشتهایی مرضی و اختلالات مرتبط با آن (ANAD) خوش آمدید.
اطلاعات کلی
حقایق مربوط به اختلالات خوردن:
- اختلالات خوردن شایع بوده و مخرب هستند.
- اختلالات خوردن باعث رنج و ناراحتی شدید قربانیان و خانواده ها می شود.
- اختلالات خوردن در آمریکا به سطح اپیدمی رسیده است: همه اقشار جامعه، جوان و پیر، ثروتمند و فقیر، همه اقلیت ها، از جمله آمریکایی آفریقایی ها و لاتین ها را درگیر می کند
- هفت میلیون زن
- یک میلیون مرد
- (…)
مخاطب عمومی
منبع: جوانا لارسون، آر دی. ام ای. ال دی. (۱۹۹۵-۲۰۰۳) سئوال از متخصص تغذیه. کپی رایت،
خیلی خوشحالم که سایت شما را در اینترنت پیدا کردم! اختلالات خوردن به سختی در خاور دور شناخته شده است و من در مورد بهترین دوستم واقعاً نگران هستم.
دوست من از آغاز سال اول دانشکده حقوق، بمدت شش ماه یک رژیم غذایی دیوانه وار را شروع کرده است و ۱۷ کیلوگرم (۳۷٫۴ پوند) وزن کم کرده است! او قبلاً حدود ۶۰ کیلوگرم (۱۳۲ پوند) وزن داشت و ۱۶۶ سانتیمتر (۵ فیت و نیم) قدش بود. اما حالا وزن او ۴۳٫۵ کیلوگرم (۹۶ پوند) است. آیا او خیلی لاغر است؟
همیشه کارهای وی عالی بوده و همیشه محبوب بوده است، اما حالا واقعاً تغییر کرده است. خوب، او یک دوست پسر دارد و حتی به او پیشنهاد یک کار مدلینگ داده شده است ، اما من واقعاً ترسیده ام (..)
کلیات ارتباط پزشکی
از قدیم زبان پزشکی مانند سایر زبانهای علمی مورد توجه قرار گرفته است: عینی، خنثی و غیر تحت لفظی، که تنها عملکرد آن انتقال اطلاعات است، یک کارکرد که به اصطلاح “عملکرد مرجع” نامیده می شود. در این تصویر سنتی و اکتسابی زبان پزشکی، کلمات و متون از جامعه و فرد جدا می شوند. در نتیجه، هیچ مرجع فرهنگی یا ایدئولوژیکی نداشته و از سبک یکنواخت و غیرشخصی برخوردارند. بعلاوه، هر مفهوم با یک و تنها یک اصطلاح نمایش داده می شود (در واژگان زبان شناسی به آن تک صوتی اطلاق می شود) و مفاهیم دقیق هستند و با گذشت زمان ثابت مانده و تغییرناپذیر هستند.
| نگرش اکتسابی | نگرش انتقادی |
|---|---|
| عملکرد مرجع | هر عملکردی |
| عینی | میان ذهنی (ذهن آگاه) |
| خنثی و طبیعی | متمرکز، استعاره ای |
| غیر گویشی (بدعتی) | بدیع و گویشی |
| غیاب فرهنگ و ایدئولوژی | وجود عناصر فرهنگی و ایدئولوژیک |
| سبک واحد و غیر شخصی | تنوع سبک و قالب بندی |
| اصطلاحات تک محوری | چند کلامی و ترادف |
| دقت و ثبات مفهومی | تنوع استفهامی |
شکل ۲٫۱٫ دیدگاه های اکتسابی و انتقادی به زبان پزشکی
متون پزشکی ممکن است خصوصیات انواع مختلفی از متن ها، درجاتی از رسمی بودن و جهت گیری ذهنی و عینی داشته باشند. برای نمونه چکیده و بحث یک مقاله اورجینال را مقایسه کنید، یا مخلوطی از زبان دانشگاهی و توضیحات غیر تخصصی را در بروشور دارویی زیر مشاهده کنید:
مانند بسیاری از داروها، قرص بندیروفلوازید (Bendrofluazide) ممکن است گاهی اوقات در بعضی از بیماران عوارض جانبی ایجاد کند … این عوارض ممکن است شامل … احساس ضعف در هنگام بلند شدن (افت فشار خون وضعیتی) … عدم توانایی در حفظ نعوظ (این اثر برگشت پذیر است) … پانکراتیت (التهاب لوزالمعده که باعث درد شدید شکم می شود) … باشند.
این به اصطلاح عینیت علمی ممکن است یک موضوع بحث برانگیز باشد، چیزی که در انتخاب کلمات یا عبارات ناشی از تصحیح سیاسی یا در جستجوی معنای مثبت در رهنمودهای زیر برای نویسندگان، دیده می شود (عصب شناسی ، ژانویه ۱۹۹۵)، چییز که در بسیاری از مطبوعات و نشریات مشاهده می شود:
- حقایق و نظرات براحتی مخلوط کردن می شوند: نتایج و بحث را جدا نگه دارید.
- برای تأکید زیاد از حد از قلم مورب استفاده نکنید. صفحه ای که دارای سبک های مختلفی زیادی است چشم را گیج می کند و خواندن روان متن را مختل می کند.
ذکر روتین رنگ پوست یا منشأ قومی بیمار معمولاً اضافی است و باید فقط در گزارش موردی استفاده شود اگر بعداً در بحث مطرح می شود یا اگر برای مطالعات بعدی فایده بالقوه داشته باشد، مانند رنگ پوست در یک جمعیت حساسیت مفرط.
از عبارت “در انسان” استفاده نکنید. “بشر” جایگزین مناسب تری برای آناست.
ما متهم به کم کاری بیماران هستیم. موارد زیر را در نظر بگیرید:
| بجای موارد زیر | استفاده کنید |
| مورد | بیمار |
| مونث یا مذکر | مرد یا زن |
| بچه مونث یا مذکر | پسر یا دختر |
| جامعه بخش کودکان | بچه ها |
رویکرد ما به دانش پزشکی و ارتباطات به عنوان نوعی فعالیت اجتماعی به دیدگاه انتقادی (نقادانه) ما به زبان دلالت دارد. شرکت کنندگان از زبان برای رسیدن به اهداف ارتباطی خود استفاده می کنند، که تنها به انتقال اطلاعات واقعی محدود نمی شود. بنابراین زبان پزشکی می تواند (و در واقع چنین است) کارکردهای مختلفی را انجام دهد (ژانرهای ارائه شده در ادامه را ببینید). برای کسانی که با اصطلاحات آشنا هستند، این نتیجه تعامل بین فردی (بین ذهنی یا ذهن آگاه) است که در آن افراد از نقطه نظر خاص (کانونی) با استفاده از استعاره ها با یکدیگر ارتباط برقرار می کنند، که منابع نحوی و سبکی غنی هستند. علاوه بر این، زبان پزشکی دارای عناصر فرهنگی و ایدئولوژیک نیز هست. این امر به ویژه در زبانی که برای برقراری ارتباط با بیماران استفاده می شود قابل مشاهده است.
تا جایی که اصطلاحات مد نظر است؛ چند معنایی، مترادف ها و تنوع مفهومی حداقل به همان اندازه اصطلاحات واضح و عینی، دقیق و پایدار است. همه اینها چه تاثیری بر مترجمان پزشکی و نحوه کارشان دارد؟ خوب، اول و مهمتر از همه، باید نشانگر آن باشد که مترجمان به خاطر دارند چه کسی احتمالاً ترجمه های آنها را خواهد خواند و چرا. در پست بعدی این مجموعه به بررسی این جنبه می پردازیم.