تقسیم بندی انواع ترجمه-بخش دو

تقسیم بندی ۵۱ نوع ترجمه مرسوم: بخش دوم

تقسیم بندی انواع ترجمه: آیا می دانید انواع ترجمه چیست؟ تقسیم بندی ترجمه براساس نوع، روش و حوزه موضوع محتوا چگونه است؟ ترجمه عمومی چیست؟ ترجمه تخصصی چیست؟ ترجمه فنی با ترجمه پزشکی چه تفاوتی دارد؟ شمار انواع مختلف ترجمه زیاد است. در این مقاله به انواع ترجمه رایج و شناخته تر می پردازیم.

در این مقاله ۵۱ نوع از اصلی ترین انواع ترجمه کتاب که ممکن است یک مترجم با آن مواجه شود را بحث می کنیم. این دسته بندی شامل تمامی روش ها، تکنیک ها، راهبردها و رویه های ترجمه و حوزه های ترجمه تخصصی است.

با معرفی انواع ترجمه می توان دید کلی نسبت به ترجمه متون پیدا کرده و در مورد نوع ترجمه ای که می خواهیم انجام دهیم، تصمیم گیری کنیم. همه ۵۱ نوع انواع ترجمه در چهار دسته کلی قرار می گیرند. ۱۵ نوع ترجمه مرسوم دسته الف قبلا بحث شد، در ادامه به مابقی انواع متداول ترجمه می پردازیم.

دسته ب تقسیم بندی انواع ترجمه: ۱۴ نوع ترجمه براساس حاصل ترجمه یا استفاده ترجمه

این دسته بندی ترجمه براساس مصرف یا استفاده نهایی حاصل کار مترجم است. هر کدام از این انواع ترجمه مستلزم تطبیق یا پردازش ترجمه کامل و یا تبدیل و تلفیق ترجمه و برگردان به قالب دیگر است.

بعضی از انواع ترجمه بسیار تخصصی و پیچیده است مثل ترجمه کتاب حقوق و مدیریت بازرگانی و بعضی از انواع ترجمه کتاب سرراست تر است. بنابراین انواع ترجمه براساس نوع استفاده عبارتند از:

۱۶- ترجمه اسناد (Document Translations)

در ترجمه سند نیازی به اقدامات بعدی نیست و خود ترجمه حاصل نهایی کار است. شامل انواع ترجمه اسناد می شود.

۱۷- ترجمه متن (Text Translations)

مترادف ترجمه کتاب یا ترجمه سند است. ترجمه انواع محتوای متنی را شامل می شود. ترجمه کتاب همه رشته ها در این دسته نیز می گنجد.

۱۸ ترجمه با مجوز (Certified Translations)

به ترجمه با نوعی مجوز اطلاق می شود. مجوز می تواند اشکال مختلفی به خود بگیرد. می تواند بیانیه شرکت مترجم، امضا شده و با تاریخ باشد و بطور اختیاری مهر شرکت داشته باشد. یا می تواند تنها توسط مترجم تایید شده باشد.

قالب محتوا و واژگان مورد استفاده به مشتری و مسئولین درخواست کننده بستگی دارد.

۱۹- ترجمه رسمی (Official Translations)

عموما مترادف با ترجمه با مجوز بکار می رود. مترجم رسمی به ترجمه اسناد رسمی و دولتی بخصوص در کشور خارجی می پردازد. تقریبا همیشه انجام ترجمه رسمی مستلزم داشتن مدرک و مجوز است.

۲۰- بومی سازی نرم افزار (Software Localization)

بومی سازی چیست؟ به فرآیند تطبیق نرم افزار با فرهنگ و زبان مقصد بومی سازی اطلاق می شود. هدف از بومی سازی نرم افزار فقط مهیا کردن نرم افزار به زبان مقصد نیست. بلکه هدف بهبود تجربه استفاده کننده به زبان خود است تا بتواند کاربردی اثربخش از نرم افزار داشته باشد.

گاهی ترجمه کتاب راهنمای نرم افزار یا help نرم افزار نیز در دسته بومی سازی نرم افزار می آید. در بومی سازی نرم افزار تمامی محتوای متنی و شفاهی نرم افزار از قبیل واسط کاربری، پیام ها، مستندات ترجمه می شود. اقدام کلیدی دیگر در ترجمه نرم افزار سفارشی سازی بعضی از فرآیندها برای هماهنگ شدن با قواعد، هنجارها و توقعات فرهنگ مقصد است.

۲۱- بومی سازی بازی (Game Localization)

به ترجمه و تطبیق بازی برای زبان و بازاری جدید بومی سازی بازی می گویند. ترجمه بازی زیرمجموعه ترجمه نرم افزار است. همانند ترجمه نرم افزار، کلیه بخش های ارتباطی بازی به زبان مقصد ترجمه می شود.

بومی سازی بازی شامل مراحلی چون ترجمه، تطبیق، تلفیق ترجمه در بازی و تست نهایی است. بومی سازی بازی یک نوع خیلی تخصصی از ترجمه است که مستلزم تجربه و مهارت در زبان های برنامه نویسی و ترجمه زبان است.

۲۲- بومی سازی چند رسانه ای (Multimedia Localization)

فرآیند تطبیق رسانه برای زبان و فرهنگ دیگر را بومی سازی رسانه می نامند. رسانه یا چند رسانهای به هر گونه محتوای بصری، صوتی و تصویری اطلاق می شود از قبیل ویدیو، فیلم و موسیقی، ترجمه دوره های آموزش الکترونیک، ترجمه وبینار و کلاس های آنلاین.

فرآیند بومی سازی رسانه شامل تعدیل و ترجمه براساس دلایل فرهنگی و لحاظ ملزومات فنی برای تولید نسخه جدیدی از رسانه به زبان مقصد است. خروجی صوتی ممکن است به صورت صدا گذاری، دوبله یا زیرنویس گذاری باشد.

بومی سازی رسانه یک پروژه وسیع است و مستلزم کار تیمی است تا رسانه ترجمه، تعدیل و تطبیق داده شود و در زبان مقصد قابل استفاده باشد.

۲۳- ترجمه اسکریپت (Script Translations)

به ترجمه متن ضبط شده به یک زبان و پیاده کردن به زبان جدید اطلاق می شود. محتوای ترجمه شده از متن اصلی طولانی تر می شود. بنابراین صدای مترجم یا دوبله کننده بایستی فضا یا زمان بیشتری در تلفیق داشته باشد.

گاهی فضا یا زمان در دسترس است اما گاهی لازم است متن ترجمه شده ابتدا ویراستاری و خلاصه شود و منطبق با زمان و فضای موجود بازتولید شود.

چالش دیگر در ترجمه اسکریپت یا ترجمه فیلمنامه در هماهنگ سازی ترجمه با حرکات، انیمیشن یا متن روی صفحه نمایش است. همچنین ترجمه اسکریپت نوعی ترجمه فنی است و مستلزم دانش ترمینولوژی مربوطه است.

معمولا مترجم محتوایی را ترجمه می کند که زمان آن کد گذاری شده است و مترجم فقط متن جدید را در براکت زمانی تایپ می کند. این نوع ترجمه سردرگمی های خاص خود را دارد و مستلزم تجربه بالای مترجم است.

۲۴- صدا گذاری و دوبله (Voice-over and Dubbing)

شامل ترجمه و ضبط اسکریپت به زبان دیگر است. صدا گذاری و دوبله از نظر فنی با هم فرق دارند. در صدا گذاری یک تراک صوتی به فیلم اضافه می شود اما در دوبله تراک صوتی جایگزین تراک صوتی موجود می شود.

صدا گذاری و دوبله از دو بخش تشکیل شده است: بخش اول ترجمه کتابچه سناریو فیلم است و بخش دوم تولید صوت و ضبط صدا است. بخش ترجمه صوت کار مترجم است.

۲۵- ترجمه زیرنویس (Subtitle Translations)

ترجمه زیر نویس چیست؟ ترجمه زیرنویس فیلم به زبان دیگر است. در این حالت زیر نویس یا همان سناریو فیلم از زبان منبع یا اصلی به زبان هدف ترجمه می شود و روی فیلم برحسب زبان تکلم هر جمله درج می شود.

هدف از ترجمه زیر نویس فراهم کردن امکان مشاهده فیلم با صدای اصلی و خواندن متن زیرنویس است. زیرنویس معمولا به جلمات ساده و کوتاه ترجمه می شود تا در قالب زمانی جمله بگنجد.

بیشتر مترجمان زیر نویس به نرم افزارهای تولید زیرنویس آشنا بوده و همزمان با ترجمه کردن، فایل زیرنویس جدید را نیز می سازند.

۲۶- بومی سازی وبسایت (Website Localization)

ترجمه و تطبیق فرهنگی محتوای وبسایت برای زبان و فرهنگ هدف را بومی سازی وبسایت می گویند. بسیاری از عرضه کنندگان ترجمه وبسایت را مترادف با بومی سازی وبسایت می دانند.

معمولا همه صفحات وبسایت به بومی سازی نیاز ندارند و مشتری بایستی محتوا را بازنگری کرده و نسخه زبان مورد نظر را تعیین کند. معمولا ترجمه وبسایت کار مترجمانی است که در توسعه وب نیز اطلاعات دارند.

۲۷- بازآفرینی یا باز آفرینش (Transcreation)

آیا می دانید باز آفرینی چیست؟ بازآفرینی یعنی تطبیق پیام زبان اصلی به زبان مقصد است به شکلی که برای فرهنگ و زبان مقصد قابل استفاده و درک باشد. باز آفرینی موجب برانگیختن پاسخ عاطفی مشابه با زبان اصلی می شود.

گاهی ترجمه ساده محتوا موجب تاثیر مورد نظر در فرهنگ هدف نمی شود، بنابراین بجای ترجمه ساده متن منبع طوری ترجمه می شود که همان تاثیر فرهنگ منبع را در فرهنگ مقصد داشته باشد.

معمولا بازآفرینی با خلق پیامی جدید همراه است که پاسخ عاطفی مورد نظر را در فرهنگ جدید ایجاد می کند، در حالی که سبک و لحن اولیه حفظ می شود. بازآفرینی بیشتر برای پیام های تبلیغاتی و فرهنگی استفاده می شود.

۲۸- ترجمه صوتی (Audio Translations)

ترجمه صوتی در حالت وسیع به ترجمه هر گونه محتوای ضبط شده به زبان دیگر اطلاق می شود. در حالت عادی تر به ترجمه ویدیو یا صوت ضبط شده به زبان دیگر اطلاق می شود. یکی از چالش های ترجمه صوتی این است که نمی توان تمامی کلمات ادا شده را برداشته و ترجمه کرد. به سادگی ممکن است بخشی از کلمات یا معنی جملات صوتی حذف شود.

ترجمه صوتی از نظر ذهنی چالش انگیز بوده و بایستی به صدا گوش داده و ترجمه کرد. ترجمه صوتی گران و زمانبر است و بایستی ملزومات پروژه را با مشتری هماهنگ کرد. نمونه ترجمه صوتی ترجمه متن مصاحبه، ویدیو معرفی محصولات، ویدیوهای رسانه اجتماعی و غیره می باشد.

۲۹- ترجمه با تلفیق فایل های طراحی گرافیکی (Translations with DTP)

ترجمه تلفیق شده در فایل های طراحی گرافیک است. برنامه های طراحی گرافیک توسط طراحان و هنرمندان حرفه ای استفاده می شود و متن و تصویر با هم تلفیق شده و کتاب، بروشور و بسته بندی تولید می شود.

ترجمه با dtp شامل سه مرحله است: ترجمه، ویراستاری، تهیه خروجی. مرحله ویراستاری مستلزم تخصص و منابع خاصی از قبیل نرم افزار و فونت و طریقه نمایش ساده و زیبای متن به زبان هدف است.

دسته ج تقسیم بندی انواع ترجمه: ۱۳ نوع ترجمه براساس روش ترجمه

این دسته به دو زیر گروه تقسیم می شود: روش های عملی ترجمه مورد استفاده برای ترجمه و روش ها/راهبردهای ترجمه مورد بحث و استفاده در بین صاحبنظران و دانشگاهیان.

روش های ترجمه مورد استفاده سرویس دهندگان شامل ۴ روش اصلی مورد استفاده در صنعت ترجمه امروزی است. در ادامه این چهار روش بحث می شوند. مشتری بایستی این ۴ روش را شناخته تا انتخاب صحیحی براساس نیاز خود داشته باشد.

۳۰- ترجمه ماشینی (Machine Translation)

ترجمه ماشینی (MT) چیست؟ ترجمه ای است که بطور کامل و بدون دخالت انسان توسط ماشین ایجاد شده باشد. یک نمونه پر استفاده و رایگان آن برنامه گوگل ترنسلیت است. هرچند برنامه های ترجمه ماشینی تجاری زیادی در بازار وجود دارد.

ترجمه ماشینی دو عیب بزرگ دارد: اشتباه در ترجمه و از قلم انداختن کلمات یا کیفیت ترجمه. مزیت اصلی آن سرعت ترجمه و رایگان بودن آن است. مطالعات نشان داده است که برای ترجمه صحیح و کیفی نمی توان به این نوع ترجمه متکی بود.

۳۱- ترجمه ماشینی و ادیت انسانی (Machine Translation plus Human Editing)

در ترجمه ماشینی و ادیت انسانی (PEMT)، ماشین ترجمه کرده و مترجم انسانی یا ویراستار آن را دیت می کند. فرآیند ادیت برای رفع مشکلات و کمبودهای ترجمه ماشینی استفاده می شود.

این پروسه اشکال مختلفی بخود گرفته و برآیندهای متفاوتی دارد. شاید رایجترین آن ادیت سبک پس از ترجمه است، بدون اینکه کیفیت ترجمه عبارات تصحیح شود.

در حالی که این نوع ترجمه نیز سریع و ارزان است اما با مشکل اشتباه در ترجمه و از قلم افتادن کلمات سرکار دارد. این نوع ترجمه صرفا برای اطلاع رسانی شخصی مفید است و برای ترجمه حرفه ای کاربردی ندارد.

هرچند امروزه مترجمان تازه کار زیادی از این روش استفاده می کنند و بعد از ترجمه ماشینی، وقت زیادی برای ویرایش و تصحیح ترجمه تلف می کنند.

۳۲- ترجمه انسانی (Human Translation)

ترجمه ای است که توسط مترجم حرفه ای انجام میشود. مترجم حرفه ای ترجمه از کتاب یا محتوای منبع تولید می کند که کاملا صحیح بوده و بخوبی واژه بندی شده است و از کیفیت بالایی برخوردار است.

هرچند انسان معصوم نیست و امکان اشتباه در ترجمه کتاب مترجم حرفه ای نیز وجود دارد اما این اشتباهات در یک پروسه ساده بازبینی قابل رفع است و ترجمه از بالاترین کیفیت بهره خواهد برد.

عیب این روش طولانی تر بودن از نظر زمانی و هزینه بالاتر است.

۳۳- ترجمه انسانی به علاوه بازبینی (Human Translation + Revision)

در این روش مترجم اول کار ترجمه را انجام می دهد و مترجم دوم بازبینی می کند. بازنگری یا بازبینی معمولا یک نوع چک امنیتی است تا از صحیح و کیفی بودن ترجمه اطمینان حاصل شود.

بهترین مزیت این روش سطح بالای صحت و کیفیت ترجمه است. کلیه کتاب های ترجمه شده توسط ترجمک از این روش ترجمه استفاده می شود. هرچند طولانی ترین و گرانترین نوع ترجمه است.

۳۴- ترجمه به کمک کامپیوتر (Computer-Assisted Translation)

ترجمه به کمک کامپیوتر (CAT) چیست؟ نوعی ترجمه است که در آن مترجم انسانی در طول پروسه ترجمه از کامپیوتر کمک می گیرد. امروزه تقریبا تمامی مترجم ها از این روش استفاده می کنند.

یکی از رایجترین نرم افزارهای مورد استفاده در این روش نرم افزار حافظه ترجمه (TM) است. این نرم افزار یک بانک اطلاعاتی از ترجمه های قبلی شخص ایجاد کرده و برای کارهای بعدی استفاده می شود.

این روش بخصوص در ترجمه متن های مشابه و تکراری مفید است که برای اطمینان از صحت و یکنواختی ترمینولوژی ترجمه استفاده می شود.

تقسیم بندی انواع ترجمه: روش های ترجمه توصیف شده توسط دانشگاهیان

کتاب ها و مطالب زیادی توسط اهالی دانشگاه در مورد ترجمه انسانی به عنوان یک هنر نوشته شده است. سمینال یکی از کتاب های نیومارک است که بسیاری از روش های ترجمه زیر به وی نسبت داده می شود.

این روش ها را رویکرد یا راهبرد ترجمه متن به عنوان یک کل می گویند، نه تکنیک ترجمه مقدار کمی متن.

۳۵- ترجمه کلمه به کلمه (Word-for-word Translation)

در این روش از ترجمه، متن منبع به صورت کلمه به کلمه به زبان مقصد ترجمه می شود و جریان کلمات زبان اصلی حفظ می شود. بنابراین مترجم عمدا زمینه و دستور زبان و سبک نگارش زبان مقصد را نادیده می گیرد.

هدف اصلی از ترجمه کلمه به کلمه کمک به درک و فهم ساختار و کاربرد کلمات در زبان منبع است. اغلب در این روش متن ترجمه شده در زیر متن اصلی گذاشته می شود تا تطبیق و یادگیری تسهیل شود.

۳۶- ترجمه تحت لفظی (Literal Translation)

ترجمه تحت لفظی چیست؟ در این روش کلمات مستقل از معنای عمومی آن به طور منفرد و خارج از زمینه محتوا ترجمه می شوند، جریان کلمات به نزدیک ترین ساختار گرامری زبان هدف نسبت به زبان منبع تغییر داده می شود.

از اصلی ترین اهداف بکارگیری ترجمه تحت لفظی کمک به فراگیران در خواندن متن منبع است.

۳۷- ترجمه با رعایت امانت (Faithful Translation)

در ترجمه امانی یا ترجمه با رعایت امانت، مترجم صادقانه روی قصد و نیت نویسنده متن منبع تمرکز کرده و به دنبال انتقال معنای دقیق و اصلی متن اولیه یا منبع است.

در این روش ساختار زبان هدف بطور صحیح رعایت می شود و بیشتر روی معنای ترجمه تمرکز می شود اما ساختار از اهمیت کمتری نسبت به معنا برخوردار است.

۳۸- ترجمه معنایی (Semantic Translation)

ترجمه معنایی چیست؟ در ترجمه معنایی نیز مترجم روی معنای مورد نظر مولف متن منبع تمرکز کرده و به دنبال انتقال معنای اصلی و دقیق متن منبع است.

تفاوت آن با ترجمه امانی در این است که تاکید بر زیباشناختی متن به اندازه تاکید بر انتقال معنی است و به ساختار نیز اهمیت داده می شود.

فرم متن در این روش به اندازه معنای متن اهمیت دارد و مترجم به دنبال انتقال معنا و منظور مولف به شکلی زیبا و منسجم است.

۳۹- ترجمه ارتباطی (Communicative Translation)

در ترجمه ارتباطی مترجم به دنبال برقراری ارتباط مخاطب متن منبع و متن هدف از طریق پیام و معنای متن به شیوه ای طبیعی و قابل فهم است.

ترجمه ارتباطی نمایانگر نوعی ترجمه مخاطب محور است و به دنبال اثرگذاری متن ترجمه مشابه با متن منبع است.

۴۰- ترجمه آزاد (Free Translation)

در ترجمه آزاد انتقال معنا و تاثیر متن منبع هر دو مهم است. در ترجمه آزاد محدودیت گرامری یا شکل دستور زبان و انتخاب کلمات برای دستیابی به هدف انتقال معنا و اثر وجود ندارد.

اغلب ترجمه به نوعی پارافریز است و بنابراین ممکن است از نظر طول و شمارش کلمات با متن منبع تفاوت چشمگیری داشته باشد.

۴۱- سازگاری (Adaptation)

عمدتا ترجمه سازگار برای ترجمه شعر و نمایشنامه استفاده می شود. در این روش متن منبع بازنویسی می شود و باز آفرینی به رعایت ساختار و گرامر متن منبع ترجیح داده می شود. ترجمه به دنبال تاثیر گذاری بر مخاطب است.

معمولا الگو، جریان داستان و شخصیت ها حفظ می شود اما مراجع فرهنگی، بازی ها و موقعیت ها با توجه به فرهنگ مخاطب هدف تغییر داده می شود.

در واقع این نوعی باز تولید از کار فرهنگی منبع در فرهنگ هدف است.

۴۲- ترجمه استعاره ای (Idiomatic Translation)

در این روش معنا یا پیام متن با استفاده از استعاره ها، کنایه ها و عبارات و ضرب المثل و زبان تا سر حد امکان باز تولید می شود.

هدف تولید ترجمه به زبانی است که تا سر حد امکان طبیعی و بومی باشد.

دسته د تقسیم بندی انواع ترجمه: ۹ نوع ترجمه براساس تکنیک ترجمه مورد استفاده

این نوع از ترجمه شامل راهبردها، تکنیک ها و رویه های خاص برای ترجمه قطعات متنی کوتاه است که عموما از چند کلمه یا عبارت تشکیل شده اند.

اغلب به عنوان تکینک های رفع مشکلات ترجمه در نظر گرفته می شوند. با روش ترجمه دسته قبلی که با متن به عنوان یک کل سرکار دارد، تفاوت دارند.

۴۳- قرض گرفتن (Borrowing)

قرض گرفتن به معنی استفاده بدون تغییر از کلمه یا عبارتی از متن منبع در ترجمه است. در این رویه چند کلمه یا عبارت ترجمه نمی شوند بلکه به سادگی از متن اصلی قرض گرفته می شوند.

قرض گرفتن یک استراتژی رایج در ترجمه است. ابتدای امر قرض گرفتن کلمات بطور واضح خارجی به نظر می رسد اما امروزه نا آشنا بودن خود را از دست داده و کمتر خارجی به نظر می رسند.

مترجمان زمانی از تکنیک قرض گرفتن استفاده می کنند که بهترین کلمه برای انتقال معنی باشند و به تدریج به استاندارد تبدیل می شوند. یا زمانی که استیل و سبک متن را حفظ و زیبا کند.

۴۴- نویسه گردانی (Transliteration)

نویسه گردانی چیست؟ به فرآیند بازتولید تقریبی صدای اسامی یا اصطلاحات از زبانی با سیستم نگارش متفاوت نویسه گردانی می گویند. مثلا در زبان انگلیسی از الفبای لاتین استفاده می شود.

یا مثلا سیستم نگارشی عربی، اردو و فارسی مشابه است و نویسه گردانی بین زبانی در آنها رایج است. معمولا مترجم از نویسه گردانی برای ترجمه مناسب اسامی استفاده می کند.

۴۵- ترجمه کالک یا وام گرفتن (Calque or Loan Translation)

نوعی ترجمه تحت لفظی کلمه یا عبارت خارجی برای ایجاد اصطلاح جدیدی با معنای مشابه در زبان هدف است. بنابراین کالک قرض گرفتن کلمه همراه با ترجمه آن است. اصطلاح جدید ممکن است به تدریج تغییر کرده تا نمایانگر ساختار زبان هدف باشد.

۴۶- ترجمه کلمه به کلمه (Word-for-word translation)

نوعی ترجمه تحت لفظی است که در زبان هدف طبیعی و صحیح است. نام بدیل آن ترجمه تحت لفظی یا فرا بیان است. این نوع با ترجمه کلمه به کلمه با هدف یادگیری و آموزش که قبلا ذکر شد تفاوت دارد.

این نوع ترجمه در زبان هایی که ساختار گرامری خیلی مشابهی دارند درست از آب در نمی آید. مثلا در ترجمه ترکی به انگلیسی ترجمه کلمه به کلمه اصلا قابل استفاده نیست.

۴۷- تراجایی (Transposition)

ترجمه ای است که در ان ساختار گرامری تغییر داده می شود. این تکنیک به متن ترجمه شده جمله بندی طبیعی تری داده و از نظر گرامری صحت بیشتری پیدا می کند. در این روش جایگاه کلمات عوض می شود تا به عبارتی سلیس تر و روان تر در متن هدف دست یابیم.

۴۸- تعدیل (Modulation)

ترجمه به همراه تغییر کانون یا نقطه نظرات در زبان هدف است. این تکنیک موجب تحت لفظی و عامیانه تر شدن ترجمه می شود و ترجمه بیشتر به گویش معمول مخاطبان نزدیک می شود.

مثلا طبقه آخر ساختمان با طبقه بالای ساختمان ممکن است تعدیل شوند تا معنای top floor بهتر رسانده شود. تکنیک هایی مثل تعدیل یا تراجایی در برگردان بعضی از زبان ها کاربرد زیادی ندارد.

۴۹- هم ارزی یا تدوین مجدد (Equivalence or Reformulation)

هم ارز سازی یا تدوین مجدد به ترجمه ای اطلاق می شود که در آن مفهوم یا معنای زمینه ای متن با استفاده از عباراتی کاملا متفاوت بیان می شود. این تکنیک بیشتر برای ترجمه ضرب المثل و کنایه و استعاره ها استفاده می شود.

این روش در ترجمه تکیه کلام ها و شعارهای تبلیغاتی خیلی کاربرد دارد. مترجم از جمله یا کلمات کاملا متفاوتی برای رساندن معنا و مفهوم عبارت یا شعار استفاده می کند.

۵۰- جایگذاری فرهنگی (Cultural Substitution)

ترجمه ای است که در آن مفاهیم و مراجع خاص فرهنگی با چیزی مناسب تر و متناسب تر در زبان هدف جایگزین می شود. این روش را سازگاری، جابجایی فرهنگی یا هم ارز سازی فرهنگی نیز می نامند.

تکنیکی مفید برای قابل فهم کردن ترجمه است و ترکیبی که در زبان هدف ممکن است گم شود را زنده می کند. مثلا جایگزین کردن تاریخ های خاص زبان منبع با تاریخ های خاص زبان هدف که دارای معنای خاصی برای مردم آن فرهنگ است.

۵۱- جبران (Compensation)

تکنیک جبران زمانی استفاده می شود که معنی یا محتوایی را نتوان مستقیما به زبان هدف ترجمه و بیان نمود. بدین ترتیب مترجم از جمله یا عبارتی متفاوت برای بیان آن معنا یا محتوا استفاده می کند.

مثلا بیان مودبانه بعضی از القاب ممکن است از یک زبان به زبان دیگر امکانپذیر نباشد از قبیل علیا حضرت یا القابی مشابه. اما با استفاده از جبران لقب یا عنوانی هم ارز به ترجمه اضافه می شود و بدین ترتیب کمبود جبران می شود.